پودر فوکو چیست؟

پودر فوکو

پودر فوکو یا آزودی کربنامید،ADCA، ADA یا آزو(بیس) فرمامید، یک ترکیب شیمیایی با فرمول مولکولی C2H4O2N4 است. این ترکیب پودری به رنگ زرد تا نارنجی متمایل به قرمز، بی بو و کریستالی می باشد.

این ترکیب به عنوان افزودنی فوم کننده استفاده گسترده ای در پلیمرها و پلاستیک های فوم شده دارد.

جرم مولی فوکو ۱۱۶.۰۸ گرم بر مول و دمای ذوب آن ۲۲۵ درجه سانتی گراد می باشد.

این ترکیب از نظر اسیدیته ماده ای خنثی متمایل به قلیایی بودن است و PH آن حدود ۷ الی ۷.۵ می باشد.

پودر فوکو ترکیبی غیرسمی، بدون بو و دارای پایداری عالی در ذخیره سازی است. ADCA مقرون به صرفه ترین و پرمصرف ترین ماده فوم دهنده شیمیایی آلی در بین تمامی فوم دهنده های صنعتی است.

به دلیل قابلیت پخش مطلوب، حجم بالای گاز و خاصیت غیر سمی، بی بو و غیرآلاینده بودن پودر فوکو، دامنه کاربرد آن در صنایع مختلف بسیار گسترده یافته است.

پودر فوکو در دو مرحله و از طریق واکنش اوره با هیدرازین و تشکیل بیوره و به دنبال آن از طریق اکسیداسیون با کلر یا اسید کرومیک تولید می شود:

۲ OC (NH2)2 + N2H4 ➝ H2NC(O)-N(H)-C(O)NH2+2 NH3

H2NC(O)-N(H)-N(H)-C(O)NH2+Cl2 ➝ H2NC(O)-N=N-C(O)NH2+2 HCl

هیدرازین را می توان از واکنش اوره با آب ژاوال یا وایتکس بدست آورد.

در حالت کلی کاربردهای پودر فوکو را می توان شامل مواردی به شرح زیر دانست:

عنحوه عمل به عنوان فوم دهنده

تجزیه حرارتی آزودی کربنامید گازهای نیتروژن (N2)، مونوکسید کربن (CO)، دی اکسید کربن (CO2) و آمونیاک (NH3) را تولید می کند که به صورت حباب در پلیمر به دام می افتند و یک ماده کف کرده را تشکیل می دهند.

آزودی کربن خالص معمولا در دمای ۲۰۰ درجه سانتی گراد واکنش نشان می دهد. در صنایع پلاستیک، چرم و سایر صنایع، آزودی کربنامید اصلاح شده (متوسط دمای تجزیه ۱۷۰ درجه سانتی گراد) حاوی مواد افزودنی است که واکنش را تسریع می کنند یا باعث می شوند که این ترکیب در دماهای پایین تر واکنش نشان دهد.

مزایا و معایب پودر فوکو

پودر فوکو یک ترکیب شیمیایی دارای خواص و مزایایی به شرح زیر است:

۱- راندمان تولید گاز آن بالاست. این محصول دارای خلوص فوق العاده، راندمان گاز بالا، نسبت عملکرد و همچنین نسبت به قیمت آن است و در صنایع مختلف استفاده از آن به عنوان عامل فوم دهنده، ترکیبی دارای راندمان بالا محسوب می شود.

۲- کیفیت پایدار، کیفیت این محصول پایدار بوده و این موضوع به خصوص در مورد استفاده از پودر فوکو به منظور نیاز کیفی به این محصول بسیار حائز اهمیت است. کیفیت پایدار آزودی کربنامید سبب کاهش ضایعات حاصل از واکنش های شیمیایی این ماده در صنایع مختلف نیز می شود.

۳- پراکندگی مطلوب، محصولات تهیه شده با استفاده از پودر فوکو به دلیل پراکندگی خوب و قابلیت توزیع بالای این ماده حباب های یکنواختی هستند، احساس خوبی ایجاد می کنند و از نظر ظاهری نیز کیفیت بالایی دارند.

۴- سازگاری بالا پس از تجزیه، این ترکیب شیمیایی پس از تجزیه به شکل بی رنگ، بی بو و بی مزه درآمده و بدون آلودگی است.

۵- افزودنی غذایی مجاز و غیر سمی، هر چند که در دهه های اخیر در مورد افزودن پودر فوکو به مواد غذایی تبلیغات منفی بسیاری انجام شده است اما این ماده در تماس با مواد غذایی هیچ گونه سمیتی ایجاد نمی کند و مجاز برای استفاده در ترکیب مواد غذایی است.

شرایط نگهداری پودر فوکو

به تمام صنایعی که از پودر فوکو برای تولید انواع محصولات خود به صورت خام استفاده می کنند و مجبور به ذخیره این ماده در انبار هستند توصیه می شود که آن را در فضایی جداگانه و به دور از نیروی انسانی مشغول به کار دپو کنند.

اداره بهداشت و ایمنی بریتانیا، آزودی کربنامید یا پودر فوکو را به عنوان یک ماده حساسیت زای تنفسی (یکی از علل احتمالی آسم) در محیط های کار شناسایی و تعیین کرده و از این رو تولیدکنندگان این ترکیب شیمیایی را ملزم کرده است که بر روی ظروف حاوی پودر فوکو خالص از برچسب “ممکن است با استنشاق باعث ایجاد حساسیت شود” استفاده نمایند.

پودر فوکو از نظر اندازه ذرات دارای تنوع بالایی می باشد (اندازه ذرات این ترکیب می توانند از ۳ تا ۵ میکرون (میکرومتر) متفاوت باشد) و در هر صنعت استفاده از اندازه خاصی از آن اولویت دارد.

مطالعه بیشتر